ارزیابی رویش ارتفاعی و قطری 15 کلن صنوبر بومی و غیر بومی در یک فصل رشد

صنوبرها با تولید بیش از دو میلیون متر مکعب چوب در سال، نقش ارزنده‌ای در تأمین منابع سلولزی و کاهش فشار بر جنگل‌های طبیعی ایفا می‌کنند. در این تحقیق به‌منظور تعیین خصوصیات رویشی کلن‌های جدید صنوبر در مقایسه با کلن‌های قدیمی و بررسی روند رویش ارتفاعی و قطری در یک فصل رشد، قلمه‌ها در قالب یک طرح آزمایشی بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار در مرکز تحقیقات البرز کرج کاشته شدند. ارتفاع و قطر یقۀ همۀ نهال‌ها به ترتیب در فواصل 10 و 30 روزه در طول فصل رشد در سال اول اندازه‌گیری و مقادیر رویش نیز محاسبه شد. تجزیۀ واریانس برای تعیین وجود اختلاف معنی‌دار بین مؤلفه‌ها انجام گرفت. بر اساس نتایج حاصل از نظر رویش ارتفاعی بین کلن‌ها، زمان‌ها و اثر متقابل کلن در زمان در دوره‌های ده‌روزه اختلاف معنی‌دار در سطح یک درصد وجود دارد. آزمون دانکن دورۀ ده‌روزۀ منتهی به 10 تیر ماه را با 19 سانتی‌متر رویش ارتفاعی در بالاترین و دوره‌های ده‌روزۀ مهر را در پایین‌ترین رتبه قرار داد. کلن‌های Populus deltoides 63/8 و  P. deltoides 69/55به‌ترتیب با 13 و 5/11سانتی‌متر رشد ارتفاعی در یک دورۀ ده‌روزه مقام اول و دوم را داشتند، ولی در پایان دورۀ رشد، کلن P. x alborz1 با بیش از 2 متر ارتفاع مناسب‌ترین وضعیت را داشت. از نظر رویش قطری در دوره‌های زمانی، ماه تیر با میانگین 5/3 میلی‌متر بهترین زمان بود و بعد از آن به‌ترتیب ماه‌های مرداد و شهریور با 2 و 75/0 میلی‌متر، قرار گرفتند. همانند رویش ارتفاعی، کلن‌های Populus deltoides 63/8 با حدود 3 میلی‌متر در هر ماه مقام اول و بعد از آن کلن P. deltoides Marquette با 5/2 میلی‌متر مقام بعدی و کلن P. x Canadensis robusta با کمتر از 8/0 میلی‌متر در پایین‌ترین رتبه قرار گرفت. از نظر قطر نهایی نیز همین وضعیت حاکم بود. به‌عنوان نتیجه‌گیری کلی، در تیرماه بیشترین رویش ارتفاعی و قطری کلن‌ها مشاهده شد که  اهمیت آماده‌سازی زمینه‌های رشد (آبیاری و وجین علف‌های هرز) را در این مقطع زمانی برای دستیابی به رشد بیشتر نشان می‌دهد.